ફાટેલ એડી હોવી એક સામાન્ય સમસ્યા છે જે વધુ પ્રમાણમાં પુખ્ત લોકોમાં જોવા મળે છે. તેને લીધે એડીઓ માં ઊંડા ઘા બનવા લાગે છે જેને ધ્યાન બહાર કરવાથી સમય જતા ખુબ પીડાદાયક પણ બની શકે છે.
એડીઓ ફાટવાના શરૂઆત ના ચિન્હો છે – એડીઓમાં સુકી, જાડી અને ખરબચડી ચામડી ને કારણે થવું. આગળ જતા તેમાં લાલાશ, ખંજવાળ અને સોજો આવવા લાગે છે અને ચામડી છોતરા ની જેમ નીકળવા લાગે છે. જો આવી સ્થિતિમાં પણ તેનો ઉપાય ન કરવામાં આવે તો ઊંડે સુધી થવા લાગે છે અને તેમાંથી લોહી નીકળવાની સાથે ખુબ દુઃખાવો પણ થવા લાગે છે.
એડીઓ ફાટવાનું મુખ્ય કારણ છે – સુકી હવા, ચામડીમાં નમી ની ઉણપ, પગની સાર સંભાળ બરોબર ન રાખવી, અનિયમિત ખાવા પીવાનું, વધતી ઉંમર, કોઈ કડક જગ્યા ઉપર વધુ સમય સુધી ઉભા રહેવું અને ખોટી જાતના બુટ અને મોજા પહેરવા. થોડા medical and calluses, મધુમેહ (ડાયાબીટીસ) અને થાયરોઈડ બીમારીને લીધે પણ એડીઓ ફાટી શકે છે.
આવા ઘણા ઘરગથ્થું ઉપચાર છે જે અપનાવીને તમે ફાટેલ એડીઓ ઠીક કરી શકો છો કે તેને ફાટતા અટકાવી શકો છો. તેમાંથી 10 સૌથી ઉત્તમ ઉપાય નીચે આપવામાં આવેલ છે.
(1) વનસ્પતિ તેલ (Vegetable Oil)
ફાટેલી એડીઓ ઠીક કરવા માટે ઘણા વનસ્પતિ તેલ ખુબ ફાયદાકારક હોય છે. જૈતુનનું(ઓલીવ ઓઈ) તેલ, તલનું તેલ, નારિયલ તેલ અને other hydrogenated vegetable oil નો ઉપયોગ કરી શકાય છે. સારું પરિણામ મેળવવા માટે તેનો ઉપયોગ રાત્રે સુતા પહેલા કરો.
સૌથી પહેલા પોતાના પગને સાબુથી સારી રીતે સાફ કરી લો. હવે તમારા પગને સુકવી દો. સુકાયા પછી એડીઓમાં વનસ્પતિ તેલ લગાવો. હવે મોજા પહેરીને સુવા માટે જતા રહો. સવાર સુધીમાં તમારી એડીઓ ઘણી soft અને નમી થી ભરપુર થઇ જશે. આ પ્રક્રિયા ત્યાં સુધી કરો જ્યાં સુધી તમારી એડી એકદમ થી cracks થી મુક્ત ન થઇ જાય.
(2) ચોખાનો લોટ (Rice Flour) :
એડીઓ ઉપર રહેલ ખરાબ ચામડીના છોલવાથી પણ તેની cracking અને dryness ઓછી થાય છે. એડીઓ ને છોલવા કે ઘસવા માટે ચોખાના homemade exfoliating ઝાડી નો ઉપયોગ કરી શકાય છે.
ઝાડી બનાવવા માટે એક વાટકી ચોખાના લોટમાં બે ચમચી મધ ભેળવીને પેસ્ટ તૈયાર કરો. જો તમારી એડીઓ ખરાબ રીતે ફાટેલ છે તો તેમાં 2 ચમચી જૈતુંન નું તેલ (ઓલીવ ઓઈલ) કે બદામનું તેલ પણ ભેળવી દો. તમારા પગને સારી રીતે ધોઈને આ પેસ્ટને લગાવો. આ પ્રક્રિયા અઠવાડિયામાં બે કે ત્રણ વખત કરો.
(3) લીમડો :
લીમડો પણ ફાટેલ એડીઓ ને ઠીક કરવા માટે ફાયદાકારક હોય છે. ખાસ કરીને તે સમયે જયારે એડીઓમાં ખંજવાળ કે ઇન્ફેકશન થઇ ગયું હોય. લીમડો સુકી અને ખંજવાળ ચામડીને નમી આપે છે અને તેની fungicidal properties દરેક પ્રકારના ઇન્ફેકશન સામે લડે છે.
એક વાટકામાં લીમડાના પાંદડાની પેસ્ટ તૈયાર કરો. હવે તેમાં ત્રણ ચમચી હળદર ભેળવી દો. આ પેસ્ટને તમારી ફાટેલ એડીઓ ઉપર લગાવીને બે કલાક માટે મૂકી રાખો.
(4) લીંબુ :
લીંબુમાં રહેલ એસીડીક પ્રોપર્ટીજ સુકી ચામડીના સોફ્ટ કરવામાં ખુબ ઉપયોગી સાબિત થાય છે. અડધી ડોલ ગરમ પાણીમાં 2 લીંબુ નીચોવી લો, હવે તમારા પગને તેમાં 15 મિનીટ માટે ડુબાડી રાખો. તે દરમિયાન તમારી એડીઓ ને પથ્થર થી ઘસો જેથી સુકી ચામડી નીકળી જાય. હવે પગને બહાર કાઢીને સુકવી નાખો.
(5) ગુલાબજળ અને ગ્લીસરીન :
ગુલાબજળ અને ગ્લીસરીન નું combination ફાટેલ એડીઓ ને ઠીક કરવા માટે કુદરતી ઔષધી છે. ગ્લીસરીન ચામડીને મુલાયમ કરે છે તેથી તેનો ઉપયોગ cosmetics માં વધુ થાય છે. ગુલાબજળ ચામડીને vitamin A, B3, C, D અને E ની સાથે સાથે antioxidants, anti-inflammatory અને antiseptic properties આપે છે. ગુલાબજળ અને ગ્લીસરીન ને સરખા પ્રમાણમાં ભેળવીને તેનાથી તમારા પગને માલીશ કરો.
(6) મીણ :
જો તમારી એડી ખરાબ રીતે ફાટેલ છે અને તમને ખુબ દુઃખાવો થાય છે તો મીણ નો ઉપયોગ થી તમને quick relief મળી શકે છે. મોમ એક ખુબ સારી moisrurizer હોય છે અને વધુ સમય સુધી ચામડીને નમ બનાવી રાખે છે.
મીણ ને એક વાટકામાં ઓગાળીને બે ચમચી સરસીયું તેલ કે નારીયેલનું તેલ ભેળવી લો. રાત્રે સુતા પહેલા તેને તમારી એડીઓ પુર લગાવીને ઉપર મોજા પહેરી લો. આ પ્રક્રિયા અઠવાડિયામાં બે ત્રણ વખત કરો.
ધ્યાન રાખો – ગરમ મોમ તમારા પગ ઉપર ન લગાવો પણ તેને ઠંડુ થાય પછી લગાવો. જો તમને મધુમેહ છે કે તમને blood circulation poor છે તો આ ઉપચાર ન કરશો.
(7) સિંધાલુ મીઠું (Epsom Salt) :
એડીઓ ફાટે ત્યારે તેની જાળવણી કરવી ખુબ જરૂરી છે જેથી તે નમી બની રહે અને તકલીફ વધુ ન વધે. એડીઓ ને નિયમિત સોફ્ટ બનાવી રાખવા માટે તમે સિંધાલુ મીઠા નો ઉપયોગ કરી શકો છો. તે લોહી સર્ક્યુલેશન ને પણ વધારે છે.
એક ગ્રામ પાણીથી ભરેલ ટબમાં અડધો કપ સિંધાલુ મીઠું ઓગાળી લો. હવે તેમાં તમારા પગને 10 મિનીટ માટે ડુબાડી રાખો. પગને બહાર કાઢીને સ્ક્રબ કરો અને પછી પાછા 10 મિનીટ માટે પાણીમાં ડુબાડી લો. હવે તમારા પગને સુકા કરી લો અને એડીઓ ઉપર કોઈ foot cream કે petroleum jelly લગાવી દો જેથી તેમાં moisture lock થઇ શકે. સારું result મેળવવા માટે પગને પાણીમાં ડૂબાડતી વખતે મોજા પહેરી લો જેથી પગમાં moisture સારી રીતે બેસી જાય.
(8) કેળા (Banana) :
સુકી અને ફાટેલી એડીઓ માટે પાકું કેળું સૌથી સસ્તું ઘરગથ્થું ઉપચાર છે. તેમાં પણ moisturizing properties હોય છે.
એક કેળા ને mash કરીને પેસ્ટ બનાવી લો. તમારા પગને સાફ કરીને એડીમાં પેસ્ટ લગાવો. તે 10 થી 15 મિનીટ માટે એમ જ લગાવેલ રહેવા દો જેથી તમારી ચામડી કેળા ના natural nourishment ને absorb કરી શકે. ત્યાર પછી પગને હળવા ગરમ પાણીથી ધોઈ લો અને પછી તેને 5 થી 10 મિનીટ માટે ઠંડા પાણીમાં ડુબાડી રાખો. તમારી એડીઓને કોમળ અને મુલાયમ રાખવા માટે આ ઉપાય ને નિયમિત કરો.
(9) મધ (Honey) :
મધમાં moisturizing અને એન્ટીબેક્ટેરીયલ પ્રોપર્ટીઝ હોય છે જે એડીઓને નરમ અને સ્વસ્થ બનાવેલી રાખે છે. ગરમ પાણીના ટબમાં એક કપ મધ નાખી દો. હવે આ ટબમાં તમારા પગને 15 થી 20 મિનીટ સુધી ડુબાડી રાખો. તે દરમિયાન તમારી ફાટેલી એડીઓને ધીમે ધીમે ઝાડી પણ કરો. આ ઉપચાર અઠવાડિયામાં બે કે ત્રણ વખત કરો.
(10) પેટ્રોલીયમ જેલી :
પેટ્રોલીયમ જેલી ચામડીને નમી આપીને તેને ફાટવાથી કે સુકાવાથી અટકાવે છે. તમારા પગને પાણીથી ધોયા પછી તેમાં પેટ્રોલીયમ જેલી લગાવી દો. સારું પરિણામ મેળવવા માટે તેમાં લીંબુનો રસ પણ ભેળવી શકો છો. હવે તમારા પગમાં મોજા પહેરી લો જેથી સ્કીન જેલીને સારી રીતે સુકવી શકાય. આ ઉપચાર ને રોજ સુતા પહેલા કરો.
તમારી એડીઓ ને ફાટતી બચાવવા માટે આ ઉપાય ને નિયમિત કરતા રહો. તેની સાથે જ પાણીનો ખુબ સેવન કરવું જેથી શરીર હાઈડ્રેટેડ બની રહે. તમારા ભોજન માં ઓમેગા-3 ફૈટી અસીડ યુક્ત પદાર્થો નું વધુ સેવન કરો.
જો તમારી એડીઓ ઘણા સમયથી વધુ પ્રમાણમાં ફાટી ગઈ છે અને તેમાં અસહ્ય દુઃખાવો થાય છે તો તમારા ડોક્ટર પાસે તપાસ કરવો તેનું સાચું કારણ જાણવાનો પ્રયત્ન કરો.