આમ તો કહેવાય છે કે ઉંમર એક સંખ્યા પુરતી જ છે. છતાંપણ સામાન્ય રીતે દરેક ઉંમરની પોતાની વિશેષતા પણ હોય છે. જે તોફાન નાનપણમાં કરીએ છીએ, તે યુવાનીમાં પણ કરવા જોઈએ, જે જોશ યુવાનીમાં હોય છે, તે ગઢપણમાં મેળવવો મુશ્કેલ છે.
૩૦ વર્ષના થવું એ ઉંમરનું એ સ્થાન છે જયારે માણસ આશરે પોતાનું અડધું જીવન જીવી ચુક્યા હોય છે. તેમાં પરિપક્વતાની આશા કરી શકાય છે. જવાબદારીઓ વધી જાય છે. એટલે આ થોડી ખાસ વસ્તુ છે, જે જીવનમાં ૩૦ માં પ્રવેશતા પહેલા માણસે સમજ કે શીખ લેવી જોઈએ, જેથી તે પોતાનું આગળનું જીવન સરળતાથી જીવી શકે.
૧. આરોગ્ય સમસ્યાઓને ધ્યાન બહાર ન કરો :
આરોગ્ય એવી વસ્તુ છે જેને ક્યારે પણ ધ્યાન બહાર ન કરવું જોઈએ. છતાંપણ આ ઉંમરમાં આરોગ્યની તકલીફો આખા જીવનભરની લેવાની જરૂર છે. આ સમસ્યા શારીરિક પણ હોઈ શકે છે અને માનસિક પણ.
ઘણી વખત થોડા એવા તણાવ ઘર કરી જાય છે, જેની અસર આખા જીવનભર રહે છે. તે ઉંમર જવાબદારીઓ ઉપાડવાની છે. પરંતુ તેને બોજ બનાવવો પણ યોગ્ય નહિ ગણાય. તેનાથી તમારા માનસિક આરોગ્યને નુકશાન થશે.
૨. નવી જગ્યાઓ ઉપર જાવ :
ફરવાથી ક્યારે પણ પાછા ન પડો. તે કામ માટે હંમેશા ઉર્જા અને ઉત્સાહ બચાવીને રાખો. નવી જગ્યાઓ ઉપર જવાથી નવી વસ્તુ શીખવા મળે છે. સંસ્કૃતિ સભ્યતાનું આદાન પ્રદાન થાય છે.
૩. સખત મહેનત :
નાની ઉંમરમાં નવી વસ્તુને શીખવામાં ઘણી સરળતા હોય છે. ૩૦ વર્ષમાં માનસિક સ્થિતિ એવી નથી હોતી કે તમે કોઈ નવી સ્કીલ ઝડપથી શીખી જાવ. તમારે એ શીખવા માટે ઘણી મહેનત કરવી પડે છે, તેનો કોઈ વિકલ્પ નથી.
૪. નકારાત્મક લોકોથી દુર રહો :
તે લોકો જે તમારી અંદર સકારાત્મક વિચારને ફેલાવા નથી દેતા, તેનાથી દુર રહેવું ઘણું જરૂરી છે. ત્યારે તમે આગળની સંભાવનાઓને સમજી શકશો.
૫. અભ્યાસ ન છોડો :
ઘણા લોકોને લાગે છે કે અભ્યાસ માત્ર કોલેજ સુધી જ સીમિત રહે છે. જીવન આખું પુસ્તકોનો બોજ ઉપાડવો મુર્ખામી હશે. પરંતુ એવું નથી, ભણવા માટે કોઈ ચોક્કસ ઉંમર નથી હોતી. દરેક ઉંમરમાં પુસ્તકો સાથે દોસ્તી જાળવી રાખો.
૬. કસરત :
અઠવાડિયામાં ૧૫૦ મિનીટની કસરત તમને ફીટ રાખવા માટે પુરતી છે. તેને જીવનશૈલીનો ભાગ બનાવી લો.
૭. ખર્ચા ઉપર કાબુ રાખો :
નોકરી વાળા લોકો હંમેશા અઠવાડિયાના અંતમાં જ જીવનને ખુલીને જીવે છે પાર્ટી કરે છે. એ બે દિવસમાં તે પોતાના અઠવાડિયા આખાની કમાણીને પૂરી કરી દે છે. કેમ કે તમે મોટા થઇ ગયા છો અને તમારી સાથે પરિવારની આશાઓ પણ જોડાયેલી છે. એટલા માટે તમે પોતાને આર્થિક રીતે જ મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓ માટે તૈયાર કરો.
૮. ઉછેરવામાં કુશળ :
જરૂરી નથી તમે તેમાં કુશળ હો પરંતુ ક્યારેક જરૂર પડી, તો પોતાનું પેટ પાળવામાં કોઈ મુશ્કેલી ન આવે.
૯. નવા લોકોને મળતા રહો :
સામાન્ય રીતે આ ઉંમરમાં લોકોનું સર્કલ મર્યાદિત બની જાય છે. મિત્રોમાં વધારો નથી થતો. નવા લોકો સાથે મળવાથી દુર થવા લાગવું. એમ કરવાથી આપણે આપણા વ્યક્તિત્વના વિકાસને અટકાવીએ છીએ.
૧૦ જોખમ ઉઠાવવાથી પાછા ન પડો :
આ ઉંમરમાં લોકો સ્થાઈ થવાનું વિચારવા લાગે છે. નવી વસ્તુ ઉપર જોખમ ઉઠાવવાની ઈચ્છા થતી નથી. એ પ્રવૃત્તિથી તે કેટલી પણ તક ગુમાવી દે છે, જે તેમના જીવનમાં મોટો ફેરફાર લાવી શકતી હતી.
૧૧. જતુ કરો અને ભૂલી જાવ :
ક્યાં સુધી બીજા અને પોતાની ભૂલોને યાદ કરતા રહેશો. ત્રીસના થતા પહેલા દરેક આ બોજને માથા ઉપરથી ઉતારી દો. કેમ કે આગળ નવી જવાબદારીઓ પણ તો ઉપાડવાની રહેશે.
૧૨. કામ માંથી બ્રેક :
કામ ચાલતું રહેશે પરંતુ હંમેશા તેના દબાણમાં ન રહેવું. તક મળતા જ રજા લઇ લો અને એકલા કે મિત્રો સાથે સમય પસાર કરતા રહો.
૧૩. ફેરફારનો સામનો :
જીવન દરેક વખતે બદલાતું રહે છે, એક ફેરફાર જ છે જે નિરંતર અને શાશ્વત છે. તેવામાં જો તમે તેની સામે પડવાનો પ્રયાસ કરશો, તો ઉંધા મોઢે પછડાશો. હંમેશા ફેરફારને સમજો અને પોતાને તૈયાર રાખો.
૧૪. ‘ના’ કહેવું જરૂરી છે :
જેટલું જલ્દી બની શકે આ કળાને આત્મસાત કરી લો, તે ઉત્તમ છે. વ્યવહાર બાંધવાની માથાકૂટમાં દરેક વસ્તુને ‘હા’ કહેવું ઘણી વખત તમારી વિરુદ્ધ પણ જતું રહે છે.
૧૫. નવા સપના જુવો :
હજુ તમે માત્ર ૩૦ ના થવાના છો, જીવન પૂરું નથી થયું. સપના જોવાની ટેવને છોડવાની કોઈ જરૂર નથી. બની શકે તો થોડા નવા સપના પણ પસંદ કરો.